Jeotermal enerji, dünyanın derinliklerindeki ısıyı elektriğe dönüştüren en sürdürülebilir enerji kaynaklarından biri. Ancak bu potansiyelin büyük kısmı bugüne kadar teknik sınırlamalar nedeniyle kullanılamıyordu. Almanya merkezli Factor2 adlı girişim, geliştirdiği karbondioksit (CO₂) temelli jeotermal sistem ile bu tabloyu değiştirmeye hazırlanıyor. Su yerine karbondioksit kullanılıyor
Geleneksel jeotermal santrallerde sıcak su, yerin altından pompalanarak yüzeye çıkarılıyor ve buhar türbinleri aracılığıyla elektrik üretiliyor. Ancak bu sistemde yüksek sıcaklık, geçirgen kaya ve suyun bir arada bulunması gerekiyor. Bu da çoğu sahayı ekonomik olarak verimsiz hale getiriyor.
Factor2’nin çözümü ise su yerine karbondioksit kullanmak. Yaklaşık 70°C’de süperkritik hale gelen karbondioksit, su buharına göre çok daha fazla enerji taşıyor. Ayrıca ısındığında doğal olarak yüzeye çıkabiliyor, yani pompa gereksinimi ortadan kalkıyor. Karbondioksitin yüksek akışkanlığı sayesinde, kayaçların arasından daha rahat hareket ediyor ve ısıl verim iki katına çıkıyor. Negatif karbon emisyonu sağlıyor
Sistemin bir diğer çarpıcı yönü, karbonu atmosferden çekerek yer altında hapsetmesi. Bu sayede Factor2’nin jeotermal santralleri yalnızca temiz enerji üretmekle kalmıyor, aynı zamanda negatif karbon emisyonu da sağlıyor. Yani sistem, enerji üretirken karbon salmak yerine, karbonu depoluyor.
Siemens’ten doğan girişim
Factor2, 2019’dan bu yana Siemens Energy çatısı altında geliştirilen araştırmaların devamı olarak kuruldu. Şirket geçtiğimiz haftalarda 9,1 milyon dolarlık tohum yatırım turunu tamamladı ve ilk pilot santralini kurmak için hazırlıklara başladı.
Planlanan tesis, 7/24 sürekli üretim yaparak baz yük enerji sağlayacak ve aynı zamanda karbon yakalama ve depolama (CCS) özelliğini ticarileştirecek. Bu hibrit model sayesinde şirket, hem karbon kredisi satışı hem de sabit enerji üretimi üzerinden gelir elde etmeyi hedefliyor. Türkiye için büyük fırsat
Türkiye, jeotermal enerji potansiyeli açısından dünyanın en şanslı ülkelerinden biri. Ancak birçok sahada sıcaklık elektrik üretimi için yeterli seviyeye ulaşamıyor. Firmanın özellikle düşük sıcaklıktan yaptığı üretimler, ülkemizde de bolca rastlanan ama elektrik üretimi için yeterli sıcaklığa ulaşamayan kuyular için yeni bir şans doğuruyor.
